Transoptor to element elektroniczny służący do przesyłania sygnału z jednego obwodu elektrycznego do drugiego bez kontaktu galwanicznego między nimi.
Z naszego przewodnika dowiesz się najważniejszych faktów na temat budowy i funkcji transoptorów. Informujemy również o kryteriach wyboru przy zakupie.
Zasadniczo transoptory składają się z co najmniej dwóch komponentów umieszczonych we wspólnej obudowie: nadajnika i odbiornika. Pomiędzy tymi dwoma urządzeniami nie ma kontaktu elektrycznego. Umożliwia to na przykład aktywację jednostki nadajnika za pomocą bardzo niskich napięć lub prądów, podczas gdy jednostka odbiornika może być również używana do kontrolowania napięć w zakresie kilowoltów. Sygnał jest zazwyczaj przesyłany za pomocą światła, zwykle w zakresie podczerwieni.
Transoptory znajdują szerokie zastosowanie, zwłaszcza w izolacji obwodów elektrycznych z oddzielnymi źródłami zasilania, eliminując konieczność bezpośredniego połączenia przewodowego. Ich wykorzystanie zapobiega powstawaniu pętli uziemienia oraz chroni elementy niskonapięciowe, takie jak mikroprocesory.
W systemach dystrybucji energii elektrycznej pełnią funkcję zabezpieczenia przed niebezpiecznymi napięciami, zwiększając bezpieczeństwo użytkowników. Działają jak przekaźniki pomiędzy układami sterowania a obwodami mocy, oferując przy tym oszczędność miejsca, energii i większą prędkość transmisji sygnałów.
Obsługują zarówno sygnały stałoprądowe, jak i przemienne. Wersje wyposażone w tyrystory lub triaki jako elementy fotoelektryczne są przeznaczone głównie do sterowania mocą w układach prądu zmiennego. Ich kluczową zaletą jest całkowita izolacja od zakłóceń i przepięć występujących w sieci zasilającej. Pełnią również rolę w detekcji przejścia napięcia przez zero, co ogranicza prądy załączania oraz redukuje obciążenie cieplne półprzewodników mocy.
Współczynnik transmisji prądowej (CTR)
Jednym z kluczowych parametrów transoptora jest jego sprawność. Parametr ten jest maksymalny dzięki ścisłemu dopasowaniu widmowemu diody LED i fototranzystora. Wydajność transoptora można w prosty sposób wyrazić za pomocą współczynnika transferu prądu wyjściowego do wejściowego, tj. stosunku prądu wyjściowego (Ic) - mierzonego na zacisku kolektora fototranzystora - do prądu wejściowego (IF) płynącego do diody LED.
Napięcie izolacji wejścia względem wyjścia
Jest to maksymalna różnica potencjałów (DC), która może istnieć między zaciskami wejściowymi i wyjściowymi. Typowe wartości wahają się od 500 woltów do 20 kilowoltów.
Maksymalne napięcie kolektor-emiter, VCE (max)
Jest to maksymalne dopuszczalne napięcie stałe, które może być przyłożone do tranzystora wyjściowego. Typowe wartości wahają się od 20 do 80 V.
Szerokość pasma
Typowa maksymalna częstotliwość sygnału w kilohercach, która może zostać przepuszczona przez transoptor, gdy urządzenie pracuje w trybie normalnym. Typowe wartości wahają się od 20 do 500 kiloherców, w zależności od konstrukcji urządzenia.
Czas reakcji
Podzielony na czas narastania tr i czas opadania t*. W przypadku fototranzystorowego stopnia wyjściowego, tr i t* wynoszą zwykle od 2 do 5 mikrosekund.
Prosty transoptor izolujący wykorzystuje pojedynczy stopień wyjściowy i jest zwykle umieszczony w sześciostykowej obudowie z połączeniem bazowym dostępnym z zewnątrz. W normalnym użytkowaniu podstawa pozostaje otwarta. W takich warunkach transoptor ma minimalną wartość CTR wynoszącą 20 procent i użyteczną szerokość pasma wynoszącą 300 kiloherców.