Wzmacniacze stereo służą do optymalizacji odtwarzania nagrań 2-kanałowych. Zapewniają dobrą jakość dźwięku i są doskonałym wyborem dla fanów hi-fi, którzy potrafią obejść się bez dźwięku przestrzennego i chcą uzyskać autentyczny efekt stereo. Jak zbudowane są wzmacniacze stereo, jakie zalety oferują i na co zwrócić uwagę przy zakupie, dowiesz się z naszego poradnika.
Zintegrowane wzmacniacze stereo, znane również jako amplitunery, są ważnymi elementami systemów hi-fi. Umożliwiają przestrzenne słuchanie dźwięku za pomocą dwóch pasywnych głośników, zapewniając tym samym doskonały dźwięk stereo. Choć wraz z pojawieniem się technologii Dolby Surround znaczenie wzmacniaczy stereo nieco zmalało, wśród zagorzałych miłośników wysokiej jakości dźwięku cieszą się one nieustającą popularnością. Powód jest prosty – większość nagrań muzycznych nadal powstaje w technologii stereo, a nie w Dolby Surround.
Aby dźwięk był słyszalny, wymagane jest zewnętrzne wzmocnienie, ponieważ same głośniki pasywne nie są w stanie odtworzyć dźwięku stereo. Owszem amplitunery surround mogą być wykorzystywane do odtwarzania nagrań dwukanałowych, jednak nie osiągają tak dobrej jakości dźwięku jak dedykowane wzmacniacze stereo.
Dlatego osoby preferujące odsłuch w trybie stereo i niepotrzebujące dźwięku przestrzennego, z pewnością lepiej odnajdą się przy korzystaniu z klasycznego wzmacniacza stereofonicznego. Dodatkowym atutem w porównaniu do amplitunerów AV z pięcioma lub sześcioma kanałami jest znacznie prostszy montaż. Systemy HiFi oparte na wzmacniaczu stereo są łatwiejsze w instalacji i obsłudze niż złożone zestawy surround.
Wzmacniacze stereo są jednymi z najważniejszych elementów systemu stereo, ponieważ zapewniają połączenie między urządzeniami źródłowymi a głośnikami. Ich zadaniem jest wzmacnianie sygnałów audio z urządzeń odtwarzających, takich jak odtwarzacze CD, odtwarzacze MP3, odtwarzacze płyt, telewizory, odtwarzacze Blu-Ray lub DVD. Funkcja ta jest konieczna, ponieważ sygnały te są zbyt słabe, aby zasilić pasywne głośniki.
Zasada działania wzmacniaczy stereo nie zmieniła się od momentu ich wprowadzenia na rynek w latach 60. XX wieku. Standardowo są to wzmacniacze zintegrowane, składające się z przedwzmacniacza (preamp) i wzmacniacza mocy (końcówka mocy), z których oba znajdują się w jednej obudowie. Przedwzmacniacz pełni rolę centralnej jednostki sterującej – to do niego podłącza się wszystkie źródła dźwięku. Odbiera on sygnały audio, przetwarza je w taki sposób, aby końcówka mocy mogła je wzmocnić i przekazać do głośników w wymaganym zakresie napięcia. Przedwzmacniacz odpowiada również za regulację głośności. Stereofoniczny wzmacniacz mocy odbiera sygnały audio w użytecznym zakresie napięcia i impedancji i zwiększa ich napięcie do takiego stopnia, że pasywne głośniki mogą być z nimi obsługiwane. Do wzmocnienia napięcia i prądu wykorzystywane są tranzystory lub lampy.
Pod względem dostępnych złączy wzmacniacze stereo zazwyczaj nie dorównują amplitunerom AV. Prostsze modele są wyposażone jedynie w analogowe wejścia – wysokopoziomowe złącza dla odtwarzaczy CD, sieciowych i podobnych urządzeń, a także wejścia Phono do podłączenia gramofonów. Może to stanowić problem, ponieważ coraz częściej jako źródła dźwięku dla systemów stereo wykorzystuje się komputery i telewizory, które najczęściej nie posiadają już analogowych wyjść audio, pracując wyłącznie z sygnałami cyfrowymi.
Producenci zauważyli tę potrzebę, dlatego coraz częściej w wzmacniaczach stereo montuje się cyfrowe wejścia – optyczne lub koncentryczne. Aby możliwe było przetwarzanie sygnałów cyfrowych, wzmacniacz musi posiadać wbudowany przetwornik cyfrowo-analogowy (DAC), czyli układ przekształcający sygnał cyfrowy w analogowy. Interfejsy Bluetooth i Wi-Fi, a także porty USB i HDMI nadal należą do rzadkości w przypadku wzmacniaczy stereo.
Istnieje kilka czynników, które należy wziąć pod uwagę przy zakupie wzmacniaczy stereo. Po pierwsze, ważne są konkretne funkcje. Nowoczesne wzmacniacze stereo są zwykle wyposażone w co najmniej jedno analogowe wejście cinch do podłączenia źródła dźwięku i co najmniej dwa wyjścia do podłączenia głośników. Inne standardowe funkcje obejmują płynną regulację głośności oraz regulację tonów wysokich i niskich.
Liczba wymaganych złączy zależy od tego, ile źródeł dźwięku oraz ile głośników ma zostać podłączonych do wzmacniacza. W typowej konfiguracji stereo zazwyczaj podłącza się dwa głośniki — jeden odpowiedzialny za kanał lewy, drugi za kanał prawy. Istnieją jednak modele, które umożliwiają jednoczesne podłączenie nawet czterech głośników. Należy pamiętać, że wzmacniacze stereo nie współpracują z zestawami głośników typu surround. Jeśli pojawi się taka potrzeba, konieczne będzie zastosowanie dedykowanego amplitunera typu surround.
Zasadniczo obowiązuje reguła: im więcej wejść posiada wzmacniacz, tym więcej urządzeń można do niego podłączyć. Jeśli użytkownik planuje odtwarzać muzykę z nośników USB, musi upewnić się, że wzmacniacz dysponuje odpowiednim portem USB.
Cyfrowe wejścia nie występują we wszystkich modelach wzmacniaczy stereo. Podobnie jest z interfejsami Bluetooth i Wi-Fi, wyjściami na słuchawki czy złączami do subwoofera. Zastosowanie subwoofera okazuje się uzasadnione, gdy zależy nam na wyraźnie odczuwalnych niskich częstotliwościach i głębokim basie. W przypadku podłączania słuchawek o wysokiej impedancji należy zwrócić uwagę na moc wyjściową złącza słuchawkowego, ponieważ nie każde gniazdo jest do tego przystosowane. Przed zakupem warto więc dokładnie określić, z jakim sprzętem wzmacniacz ma współpracować, aby dobrać odpowiednie złącza.
Podczas wyboru wzmacniacza należy również pamiętać, że jego moc musi być dopasowana do parametrów głośników, które mają zostać podłączone. Oznacza to, że głośniki muszą być w stanie wytrzymać maksymalną moc wyjściową wzmacniacza (podawaną w watach RMS). W przeciwnym razie może dojść do przeciążenia, co z kolei prowadzi do uszkodzeń i awarii. W tym kontekście rozróżnia się trzy wartości obciążalności: moc nominalną, moc ciągłą oraz moc impulsową. Najlepiej, gdy moc wzmacniacza i dopuszczalne obciążenie głośników są do siebie możliwie jak najbardziej zbliżone — pozwala to na bezpieczne użytkowanie i optymalne wykorzystanie potencjału sprzętu.
Aby prawidłowo uruchomić stereofoniczny wzmacniacz zintegrowany, należy wykonać następujące kroki:
W pierwszej kolejności podłącz głośniki do wyjść głośnikowych wzmacniacza. Następnie przystąp do podłączenia urządzeń audio. Po wykonaniu tych czynności, zarówno urządzenia audio, jak i sam wzmacniacz, podłącz do sieci zasilającej. Przed włączeniem urządzeń koniecznie ustaw możliwie najniższy poziom głośności. W przypadku przypadkowego zwarcia końcówek kabli głośnikowych lub nieprawidłowego osadzenia wtyków RCA w gniazdach, może dojść do silnych sprzężeń zwrotnych. Są one nie tylko wyjątkowo głośne, ale mogą również prowadzić do uszkodzenia głośników. Po obniżeniu poziomu głośności włącz wszystkie urządzenia. Na koniec wybierz odpowiednie źródło sygnału na wzmacniaczu, a następnie dostosuj głośność do własnych potrzeb.
Czym różni się wzmacniacz stereo od amplitunera stereo?
Wzmacniacz stereo to klasyczne urządzenie, które przetwarza i wzmacnia sygnały dźwiękowe pochodzące z odtwarzaczy CD, gramofonów lub innych źródeł dźwięku, a następnie przekazuje je do podłączonych głośników. Amplituner stereo oferuje znacznie więcej. To urządzenie łączy funkcjonalność wzmacniacza z dodatkowymi opcjami odtwarzania. Użytkownik może dzięki niemu słuchać radia FM lub korzystać z muzyki dostępnej w serwisach streamingowych przez internet.
Jakie zalety ma wzmacniacz z funkcją Bluetooth?
Wzmacniacz wyposażony w Bluetooth pozwala na bezprzewodowe połączenie z innymi komponentami systemu Hi-Fi. To rozwiązanie eliminuje potrzebę prowadzenia kabli i pozwala zachować estetykę wnętrza bez widocznych przewodów. Co więcej, wzmacniacz Bluetooth zazwyczaj można bez problemu połączyć z telewizorem Smart TV, aby cieszyć się dźwiękiem w jakości Hi-Fi podczas oglądania filmów i seriali. W niektórych przypadkach istnieje również możliwość integracji takiego wzmacniacza z systemem Smart Home.
Czy istnieją wzmacniacze Hi-Fi z możliwością odtwarzania z kart SD?
Tak. Choć interfejsy Bluetooth i USB są bardziej rozpowszechnione, niektóre wzmacniacze Hi-Fi obsługują również karty SD. Przykładem takiego urządzenia jest wzmacniacz audio VT-80 marki Dynavox.
Czym jest dźwięk w jakości High Resolution Audio?
High Resolution Audio (w skrócie: Hi-Res Audio) to określenie często stosowane w kontekście wysokiej klasy komponentów audio. Obejmuje ono cyfrowe formaty i procesy o podwyższonych częstotliwościach próbkowania, które umożliwiają uzyskanie jakości dźwięku przewyższającej standard CD. Transmisja danych przebiega praktycznie bezstratnie, dzięki czemu możliwe jest odtworzenie pełnego spektrum brzmienia. Chociaż nie istnieje jeden obowiązujący standard dla Hi-Res Audio, powszechnie stosuje się częstotliwość próbkowania 96 kHz przy rozdzielczości 24-bitowej. Oznacza to, że sygnał dźwiękowy jest odczytywany 96 000 razy na sekundę i zapisywany w formacie 24-bitowym.