Tester Voltcraft VC-BT100: kontrola kondycji akumulatora

Akumulator rozruchowy jest częścią każdego samochodu z silnikiem spalinowym. Jeżeli jest w dobrej kondycji i układ ładowania w samochodzie działa, zapominamy o nim. Zwłaszcza w zimie może się jednak zdarzyć, że samochodu nie można uruchomić. Nikt nie chce dowiedzieć się, że akumulator jest za słaby, kiedy rano spieszy się do pracy. W artykule przedstawimy prosty przyrząd, który pozwala w porę zapobiec takim problemom

Jak sprawdzić stan akumulatora?

Podstawowym wskaźnikiem stanu akumulatora jest jego napięcie elektryczne. Do rozruchu wciąż najczęściej są używane akumulatory ołowiowe z powodu ich wielu zalet, takich jak odporność, długa żywotność i cena. Najczęściej w samochodach są stosowane akumulatory z napięciem nominalnym 12 V. W zwykłym pojeździe można więc zmierzyć woltomierzem napięcie elektryczne z uruchomionym i z wyłączonym silnikiem. Wyniki można ocenić według tabeli.

Tabela zależności napięcia akumulatora ołowiowego (12 V) od stopnia naładowania i działania układu ładowania:

*Tabela powstała na podstawie danych z kilku źródeł, ponieważ według nich wartości są różne. Jest zatem tylko orientacyjna!

Samo napięcie nam jednak nie powie, w jakiej kondycji jest akumulator. Jednym ze wskaźników jest rezystancja wewnętrzna akumulatora, którą można zmierzyć. Jednak dla interpretacji wyniku ważny jest inny parametr. Przy zakupie akumulatora uwagę należy zwrócić na maksymalny prąd rozruchowy, który akumulator jest w stanie dostarczyć w zdefiniowanych warunkach, aby uruchomić samochód. Kondycję akumulatora możemy zatem sprawdzić porównując parametr z tym, co akumulator jest w stanie w rzeczywistości zapewnić. Wartość tego prądu będzie tylko minimalnie zależeć od stopnia naładowania. Następnym wskaźnikiem jest minimalna wartość napięcia. Wartość sprawnego akumulatora nie powinna obniżyć się poniżej 9V.

Test akumulatora

Testowanie z przyrządem Voltcraft VC-BT100 jest bardzo proste, szybkie i wystarczy do tego tylko sam akumulator. Po podłączeniu natychmiast zaczyna świecić wyświetlacz i pojawi się wartość napięcia podłączonego akumulatora (Tester można używać do akumulatora 12V lub 24V). Następnie pojawia się menu, w którym test akumulatora jest pierwszą pozycją. Następuje wybór typu (klasyczny ołowiowy, żelowy i inne). Ostatnią rzeczą, którą trzeba wybrać, jest podawany przez producenta maksymalny prąd danego akumulatora. Może być opisany jako np.: 540A (EN). To oznacza maksymalny prąd rozruchowy 540 A według normy europejskiej EN. Po wprowadzeniu obu parametrów do urządzenia można rozpocząć test. Pomiar trwa ok. 15 sekund i natychmiast zostaje wyświetlony i zapisany wynik. Poniższe ilustracje przedstawiają akumulatory w różnym stanie. Wyniki korespondowały z historią akumulatora. Ostatni test z kondycją 90% to np. akumulator z samochodu wyprodukowanego w 2022 roku. Na szczęście żadne badanie nie wykryło niesprawnego akumulatora, ale w jednym przypadku wynik jest ostrzeżeniem (stan 56%). Na trzeciej ilustracji jest dowód na to, że dane o kondycji można mierzyć również na słabo naładowanym akumulatorze. Stan naładowania nie do końca odpowiada poprzedniej tabeli, ale jak już o wspominaliśmy, chodzi tylko o orientacyjne wartości.

Ilustracja: Wyniki testów prądu rozruchowego różnych akumulatorów samochodowych (Skoda Felicia, Skoda Fabia, Hyundai i20, Skoda Octavia RS)

Test rozruchu

Mimo, że rozruch jest krótki, powoduje duży pobór prądu, co nieuchronnie prowadzi do spadku napięcia akumulatora. Na przyrządzie wyświetli się „Cranking test“, następnie należy uruchomić silnik. Natychmiast pojawi się minimalna wartość, na jaką spadło napięcie akumulatora. W przypadku sprawnego urządzenia, napięcie powinno obniżyć się do wartości około 10V, ale maksymalnie do 9V. Niestety, test rozruchu w moim samochodzie nie skończył się dobrze, ponieważ napięcie podczas rozruchu spadło poniżej dolnej granicy (8,72V). Ten wynik koresponduje z wynikiem testu prądu rozruchowego akumulatora, według którego mój akumulator jest w przybliżeniu w połowie swojego potencjału. Jest więc jasne, że wkrótce będę musiał wymienić, ale maksymalny prąd jest wciąż większy, niż potrzebuje mój samochód do uruchomienia, więc można jeszcze poczekać z zakupem nowego.

Ilustracja: Wynik testu rozruchu samochodu, Wynik testu układu ładowania (Skoda Fabia silnik MPI)

Test układu ładowania samochodu

Ten test skontroluje funkcjonowanie ładowania akumulatora podczas pracy silnika i ogólnie zdolność alternatora do zasilania wszystkich urządzeń elektrycznych w samochodzie. Podczas niego trzeba siedzieć na miejscu kierowcy i jednocześnie trzymać przyrząd w ręce. Ja nie miałem z tym problemu, ale kable mogłyby być dłuższe. Można oczywiście wykonać ten test z pomocnikiem. Badanie rozpoczynamy przy już uruchomionym silniku i wyłączonych światłach oraz klimatyzacji. Urządzenie będzie potrzebowało 10 sekund na dokonanie pomiaru. Konieczne jest pozostawienie wszystkich urządzeń wyłączonych i zwiększenie obrotów silnika do 2500 do 3000 obrotów. Ponownie instrument dokona pomiaru. Na koniec trzeba włączyć wszystko, co się da, w tym światła i klimatyzację. Dzięki temu sprawdzimy, jak bardzo spada napięcie pod pełnym obciążeniem.

Ilustracja: Tester Voltcraft podczas pomiaru akumulatora samochodowego w samochodzie (Škoda Fabia)