Informacje o elektromechanice
Elektromechanika zajmuje się współdziałaniem procesów elektrycznych i mechanicznych.Jest ona podstawą funkcjonowania wielu układów i urządzeń sterowanych elektrycznie. W szczególności napędy elektromechaniczne posiadają wiele zalet w porównaniu z ich hydraulicznymi i pneumatycznymi odpowiednikami. W naszym poradniku można dowiedzieć się więcej o strukturze i obszarach zastosowania komponentów elektromechanicznych.
Elektromechanika jest dziedziną elektrotechniki i zajmuje się zamianą energii elektrycznej na mechaniczną oraz odwrotnie. W elektromechanice procesy mechaniczne nie są generowane za pomocą płynów, jak to ma miejsce w hydraulice i pneumatyce, ale za pomocą napędów elektrycznych i magnetyzmu. Przez długi czas preferowane były napędy hydrauliczne, zwłaszcza w przypadku wymagających zadań, takich jak transport ciężkich ładunków. Jednak napędy elektromechaniczne nadają się do tego równie dobrze, albo nawet lepiej.W porównaniu z hydraulicznymi układami mają tę zaletę, że są często mniejsze i lżejsze w budowie, ponieważ posiadają tylko silnik elektryczny i nie zawierają pomp, zbiorników, rur i innych elementów typowych dla układów hydraulicznych. Siłowniki elektryczne są cichsze, mają szerszy zakres prędkości i nadają się do zadań, w których wymagane jest precyzyjne pozycjonowanie. Ponadto elementy elektromechaniczne są łatwiejsze do umieszczenia w sterownikach elektronicznych. Wiele firm dostrzegło ten fakt i dzięki temu coraz częściej stosuje się napędy elektromechaniczne w produkcji i wytwórniach.
Elektromechanika nie może być jednoznacznie określona, ale posiada punkty styczne z innymi dyscyplinami:przede wszystkim z elektroniką i mechaniką, ale także z inżynierią mechaniczną i informatyką. Systemy elektromechaniczne znalazły zastosowanie w wielu dziedzinach i są wykorzystywane np. w produkcji urządzeń precyzyjnych i pomiarowych, w elektroakustyce (głośniki), technice medycznej oraz w technice czujników i siłowników.
Żadne urządzenie zasilane elektrycznie nie mogłoby działać bez elementów elektromechanicznych. W ich skład wchodzi wiele różnych części, z których każda została zaprojektowana do konkretnych zastosowań. Płytki drukowane, zwane również płytkami drukowanymi lub kartami obwodów, służą na przykład do mocowania elementów układu elektronicznego w określonym układzie oraz do tworzenia między nimi połączenia elektrycznego. Wykonane są z materiału izolacyjnego, zwykle tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem, a od spodu mają cienką warstwę miedzi. Komponenty takie jak tranzystory, kondensatory lub rezystory, są lutowane na płytce lub po prostu podłączane, jeśli jest to płytka typu plug-in.
Procesy mechaniczne w elektromechanice są zwykle generowane za pomocą magnetyzmu. Przykładowo głośniki są wyposażone w magnesy elektryczne i stałe, które przyciągają się i odpychają, wprawiając w ruch membranę. W ten sposób sygnały elektryczne są przekształcane w drgania mechaniczne, a te w sygnały akustyczne.
Magnesy znajdują zastosowanie w wielu innych miejscach, na przykład w dzwonkach do drzwi, brzęczykach i porównywalnych instalacjach elektrycznych.
Magnetyzm odgrywa również znaczącą rolę w tworzeniu przekaźników elektromechanicznych (EMR). Są to przełączniki z dwoma pozycjami przełączania, które można wykorzystać do włączania i wyłączania obwodu. Ich sposób działania oparty jest na sile elektromagnetycznej generowanej w cewce. W zależności od rodzaju styków (normalnie zamknięte lub normalnie otwarte) obwód jest tworzony lub przerywany. Przekaźniki służą do przełączania obwodów obciążenia i mogą służyć jako wzmacniacze przełączające. Przykładem tego jest przekaźnik samochodowy.
Do sterowania aplikacjami elektromechanicznymiużywane są przełączniki i przyciski.Za ich pomocą można otwierać, utrzymywać i zamykać połączenia elektryczne. Istnieją przełączniki obsługiwane ręcznie, na przykład suwakowe lub toggle i kołyskowe, oraz takie, które mogą być obsługiwane bez interwencji ręcznej za pomocą specjalnej mechaniki, siły magnetycznej, temperatury lub zmian położenia. Przykładem przełączników pozycyjnych są przełączniki krańcowe, które po osiągnięciu określonego położenia końcowego uruchamiają proces przełączania i np. przerywają zasilanie. Szczególną formą przełączników są tzw. styczniki.
Styczniki, pod względem budowy i działania, są bardzo podobne do przekaźników,są jednak przeznaczone do wyższych zdolności łączeniowych i mogą stosować większą mechaniczną siłę łączeniową. Z tego powodu styczniki idealnie nadają się tam, gdzie wymagana jest duża moc,
i są stosowane przede wszystkim w przemyśle. Chociaż ich nazwa może na pierwszy rzut oka sugerować inaczej, styczniki nie są używane do ochrony przed przeciążeniami lub zwarciami.
Tym zajmują się bezpieczniki. Są one zintegrowane z układem elektronicznym i przerywają obwód lub zasilanie, gdy tylko zostanie przekroczony określony prąd. Zapobiega to uszkodzeniu instalacji elektrycznej.
Często elementy elektromechaniczne są montowane do obudowy. Jej zadaniem jest ochrona znajdującej się w środku elektroniki i powinna być dostosowana do tegozadania pod względem wyposażenia i konstrukcji. Oprócz standardowych 19-calowych subracków, które pełnią funkcję urządzeń trzymających i są wykorzystywane w przemyśle i handlu, istnieją obudowy do montażu na ścianie, stołowe, złączy i wiele innych ich wersji, które idealnie nadają się dla hobbystów i małych aplikacji.
Praktyczna wskazówka: bezpieczne przechowywanie części elektromechanicznych
Aby zapewnić elektronice wystarczającą ochronę, obudowa musi być dostosowana do odpowiednich warunków środowiskowych i użytkowych. Umieszczona na zewnątrz, staje się narażona na działanie czynników zewnętrznych, takich jak wiatr, woda i brud, musi więc być wytrzymała. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na odpowiednią klasę ochrony IP. Dla ułatwienia: najwyższy obecnie stopień ochrony to IP68 (ochrona przed pyłem, kontaktem i trwałym zanurzeniem). Ważne jest również, aby obudowa nie była przyczyną zakłóceń dla innych urządzeń i sama była zabezpieczona przed zmiennymi zakłócającymi (pola lub fale elektromagnetyczne). Ze względów bezpieczeństwa powinna być znormalizowana zgodnie z dyrektywą EMC (EMC = electromagneticcompatibility).
Przed zakupem należy zastanowić się, który element elektromechaniczny najlepiej nadaje się do danego zastosowania. Na przykład styczniki są dostępne w kilku wersjach.
I chociaż ogólnie styczniki są uniwersalne, to te rewersyjne nadają się szczególnie dobrze do zastosowań specjalnych, na przykład w połączeniu z silnikami trójfazowymi. Natomiast styczniki półprzewodnikowe są właściwym wyborem, gdy wymagane jest szybkie przełączanie i cicha praca, i są stosowane między innymi w sterowaniu ruchem, ogrzewaniem, zasilaniem i oświetleniem.
Szeroki jest również wybór np. komponentów akustycznych. Decydując się na zakup przetwornika lub małego głośnika, należy wziąć pod uwagę wymagane napięcie, impedancję (opór prądu zmiennego w omach) oraz częstotliwość rezonansową (określoną w hercach). Ale ważny jest również poziom generowanego hałasu (mierzony w decybelach) oraz rodzaj tonu (ciągły, interwałowy lub syrena). Wszystkie te aspekty muszą być wcześniej określone.
W doborze części elektromechanicznych może również grać rolę łatwość w obsłudze. Tak jest na przykład w przypadku płytek drukowanych. Jeśli nie masz wprawy w obsłudze lutownicy lub po prostu chcesz oszczędzić sobie tego procesu, wybierz płyty wtykowe, które są znacznie prostsze w użyciu.
Jakość i wykonanie to zawsze ważne kryteria zakupu, dlatego powinny przywiązywać do nich wagę zarówno osoby prywatne, jak i firmy. Wysoka jakość idzie zazwyczaj w parze z wysoką funkcjonalnością, długą żywotnością i niezawodnym działaniem, które z kolei są najlepszymi warunkami dla sprawnych procesów w produkcji i wytwarzaniu.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jaki jest związek elektromechaniki z mechatroniką?
Mechatronika ma wiele wspólnego z elektromechaniką, ale wykracza poza nią. Jest to interdyscyplinarna dziedzina, która łączy trzy gałęzie: inżynierii mechanicznej, inżynierii elektrycznej i informatyki, i wykorzystuje ich metody do rozwiązywania problemów technicznych. W mechatronice systemy w swej istocie pracują mechanicznie, ale są wspomagane przez rozwiązania techniczne(komputerowe i systemy elektroniczne)..
Czy wszystkie elementy elektromechaniczne, których używam, muszą pochodzić od tego samego producenta?
Nie. Jeśli jednak masz dobre doświadczenia z danym producentem, jesteś przekonany o jakości jego produktów i wolisz polegać wyłącznie na sprawdzonym asortymencie w kwestii bezpieczeństwa, to z pewnością nie będzie to błędem. Zastosowanie komponentów różnych producentów nie ma wpływu na funkcjonalność technologii. Istnieje wiele firm, które oferują produkty o tej samej lub podobnej, wysokiej jakości.